ΕκτύπωσηΕκτύπωση Κλείσιμο Κλείσιμο

Κυπριακή Δημοκρατία
Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια


Ο όρος Αναπτυξιακή Συνεργασία αναφέρεται στη διεθνή προσπάθεια και συνεταιρισμό προς την επίτευξη παγκόσμιας οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και περιλαμβάνει όλες τις μορφές παροχής βοήθειας από αναπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες χώρες για το σκοπό αυτό. Οι ροές επίσημης χρηματοδότησης που παρέχονται από κυβερνήσεις για την προώθηση της παγκόσμιας ανάπτυξης ονομάζονται «Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια» (ΕΑΒ ή Official Development Assistance - ODA στα αγγλικά). Η παγκόσμια ανάπτυξη είναι προς όφελος του κόσμου ως σύνολο, καθώς η επίτευξη της διασφαλίζει την πιο ισόρροπη κατανομή του παγκόσμιου πλούτου και προωθεί τη μακροχρόνια βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση και σταθερότητα, καθώς περισσότερες χώρες μετατρέπονται σε ενεργούς εταίρους στην παγκόσμια οικονομία. Έχοντας αυτό υπόψη, είναι σημαντικό να διαχωριστεί η Διεθνής Αναπτυξιακή Συνεργασία από την παραχώρηση ανθρωπιστικής βοήθειας για αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές, πολέμους κλπ. Αν και η αντιμετώπιση άμεσων αναγκών είναι άκρως σημαντική και υπολογίζεται στατιστικώς ως ΕΑΒ, εντούτοις η Αναπτυξιακή Συνεργασία εστιάζεται κυρίως σε δραστηριότητες με στόχο την προώθηση οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.


Διεθνείς προσπάθειες για περισσότερη και καλύτερη βοήθεια.

Η «Διακήρυξη της Χιλιετίας» - Η Διεθνής Κοινότητα ενώνει τις δυνάμεις της κατά της φτώχειας.

Στο Συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) με την ευκαιρία της έλευσης της 2ης Χιλιετίας, το οποίο έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβρη του 2000, η Διεθνής Κοινότητα δεσμεύθηκε για συνένωση των προσπαθειών και συνεργασία προς ένα καλύτερο μέλλον για τον κόσμο και υιοθέτησε τους 8 «Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας» (ΑΣΧ), οι οποίοι είναι:

1. Εξάλειψη της απόλυτης φτώχειας και πείνας
2. Επίτευξη σε παγκόσμιο επίπεδο της βασικής εκπαίδευσης
3. Προώθηση της ισότητας των δύο φύλων και ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας
4. Μείωση της παιδικής θνησιμότητας
5. Βελτίωση της υγείας των μητέρων
6. Καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και άλλων ασθενειών
7. Εξασφάλιση της αειφορίας του περιβάλλοντος
8. Προώθηση μιας Παγκόσμιας Αναπτυξιακής Συνεργασίας


Οι Στόχοι του Μοντερρέϋ.

Στο Διεθνές Συνέδριο για τη Χρηματοδότηση για την Ανάπτυξη που έγινε το Μάρτη του 2002 στο Μοντερρέϋ, οι αναπτυγμένες χώρες δεσμεύθηκαν να φτάσουν μέχρι το 2015 το στόχο του 0.7%του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ως Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ) προς αναπτυσσόμενες χώρες. Την ίδια χρονιά στη Βαρκελώνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) υιοθέτησε τις αποφάσεις του Μοντερρέϋ και προχώρησε ακόμα ένα βήμα πιο πέρα, υιοθετώντας τις «Δεσμεύσεις της Βαρκελώνης», οι οποίες έχουν ως εξής:
(α) Εξέταση των μέσων και του χρονοδιαγράμματος που χρειάζεται κάθε Κράτος Μέλος για να φτάσει το στόχο του 0.7% ΕΑΒ/ΑΕΠ με την υιοθέτηση ενδιάμεσων στόχων.
(β) Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ΕΑΒ μέσω πιο στενού συντονισμού και εναρμόνισης δραστηριοτήτων.
(γ) Λήψη μέτρων σχετικά με την εξάλειψη της δεσμευμένης βοήθειας (παραίτηση από οποιαδήποτε απαίτηση της δωρήτριας χώρας προς τη λήπτρια χώρα για αγορά αγαθών και υπηρεσιών από προμηθευτές προερχόμενους από τη δωρήτρια χώρα).
Για την υλοποίηση αυτών των στόχων, το 2005 στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι αντιπρόσωποι των Κυβερνήσεων των Κρατών Μελών συμφώνησαν ότι:
(α) Τα Κράτη Μέλη τα οποία δεν είχαν φτάσει το επίπεδο του 0.51% ΕΑΒ/ΑΕΠ μέχρι τότε θα έπρεπε δεσμευθούν ότι θα φτάσουν αυτό το επίπεδο μέχρι το 2010 ενώ ο στόχος του 0.7% θα πρέπει να επιτευχθεί μέχρι το 2015.
(β) Τα Κράτη Μέλη που είχαν ενταχθεί στην ΕΕ μετά το 2004 θα έπρεπε να επιδιώξουν να αυξήσουν την ΕΑΒ/ΑΕΠ στο επίπεδο του 0.17% μέχρι το 2010 και το επίπεδο του 0.33% μέχρι το 2015.


Αποτελεσματικότητα της Βοήθειας (Aid Effectiveness).

Η μέχρι σήμερα επιτευχθείσα αποτελεσματικότητα της Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ο βαθμός στον οποίο η αναπτυξιακή βοήθεια εξυπηρετεί τους στόχους της) δεν ήταν η αναμενόμενη, καθώς δεν έχει επιτευχθεί ο επιθυμητός βαθμός αύξησης του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ στις αναπτυσσόμενες χώρες. Διάφορες αιτίες πιθανό να συνέβαλαν για να υπάρχει η μειωμένη αποτελεσματικότητα, π.χ. μεγάλος αριθμός δωρητών και έργων, υπερβολική συγκέντρωση βοήθειας σε ορισμένες περιοχές ή χώρες («aid darlings») ενώ άλλες περιοχές συγκεντρώνουν πολύ λιγότερα ποσοστά εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας («aid orphans»), έλλειψη συντονισμού μεταξύ των δωρητών, επικάλυψη προσπαθειών, αδυναμίες στις θεσμικές δυνατότητες των ληπτριών χωρών κλπ.

Η ΕΕ έχει δεσμευθεί για ενίσχυση της αποτελεσματικότητας τόσο διεθνώς (Paris Declaration, Accra Agenda for Action and Busan Partnership for Effective Development Co-operation) όσο και εσωτερικά (the Code of Conduct of Complementarity and Division of Labour, the Operational Framework on Aid Effectiveness and the Council Conclusions on the EU Common Position for the Fourth High Level Forum on Aid Effectiveness, including the "EU Transparency Guarantee" and the "European Union strengthening Joint Multi-annual Programming").

Το τέταρτο Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας (Busan-Korea, 29 Νοεμβρίου-1 Δεκεμβρίου 2011), ακολούθησε παρόμοιων συναντήσεων που έγιναν στη Ρώμη, Παρίσι και Άκρα. Οι πέντε αρχές που συμφωνήθηκαν σε αυτά τα φόρουμ ενθαρρύνουν: την ιδιοκτησία, (oι αναπτυσσόμενες χώρες να είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη τους), την ευθυγράμμιση δωρητών, την εναρμόνιση των δωρητών, τη διαχείριση με στόχο την επίτευξη αποτελεσμάτων και την αμοιβαία υπευθυνότητα.


Η Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη.

Η δράση της ΕΕ στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας βασίζεται ως επί το πλείστον στην Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη, η οποία υπογράφηκε το Δεκέμβρη του 2005 και με την οποία τα Κράτη Μέλη, το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν σε μια δήλωση πολιτικής η οποία αντανακλά τη θέληση της ΕΕ για εξάλειψη της φτώχειας και τη θεμελίωση ενός πιο σταθερού και ισότιμου παγκόσμιου περιβάλλοντος.

Η Συναίνεση εντοπίζει κοινές αξίες, στόχους, αρχές και δεσμεύσεις τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη θα ενσωματώσουν στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας και συγκεκριμένα:

Μείωση της φτώχειας – με επικέντρωση στους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας. Αυτό θα βοηθήσει την ανταπόκριση προς άλλες προκλήσεις όπως η αειφόρος ανάπτυξη, HIV/AIDS, ασφάλεια, πρόληψη συγκρούσεων, αναγκαστική μετανάστευση κλπ για να επιτευχθεί μια πιο ισομερής και ισότιμη παγκοσμιοποίηση.

Ανάπτυξη βασισμένη στις δημοκρατικές αρχές της ΕΕ – σεβασμός για ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου, χρηστή διοίκηση, ισότητα φύλων, αδελφοσύνη, κοινωνική δικαιοσύνη και αποτελεσματική πολυμερής δράση, ειδικά μέσω των Η.Ε.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες να είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη τους (αρχή της ιδιοκτησίας) – η ανάπτυξη να είναι βασισμένη στις εθνικές στρατηγικές που θεσπίζονται από τις ίδιες τις χώρες σε συνεργασία με μη-κυβερνητικούς φορείς, κινητοποιώντας εθνικούς πόρους. Η βοήθεια της ΕΕ πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένη με αυτές τις στρατηγικές και διαδικασίες.

_______________________________________________
© 2011 - 2022 Κυπριακή Δημοκρατία,
Γραφείο Προγραμματισμού
CyprusAid - Υπηρεσία Αναπτυξιακής Συνεργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας